foetus

Zwangerschap

Als er tijdens een controle blijkt dat het hartje van je kind niet meer klopt en je kind overleden is dan staat je wereld even stil. Het verliezen van een kind, op welke manier dan ook, is een onbeschrijfelijke gebeurtenis. Als je kind levenloos geboren wordt, of tijdens de bevalling overlijdt, dan wordt daar de term 'stil geboren' voor gebruikt.  Wanneer tijdens de zwangerschap blijkt dat je kind niet levensvatbaar is of niet gezond geboren gaat worden, dan kan je besluiten je kind eerder geboren te laten worden. Er moeten daarna moeilijke keuzes  gemaakt worden. Wij willen er dan graag voor je zijn om je hierin te begeleiden.

Bevalling

Vanuit medisch oogpunt is er meestal geen reden om overhaast de bevalling in te leiden. Op deze manier krijg je dan enigszins de tijd om de harde realiteit tot je te laten doordringen. Hier wordt bewust voor gekozen omdat uit de praktijk blijkt dat die tijd helpt bij het rouwproces. Zelf kan je het gevoel hebben alles zo snel mogelijk achter de rug te willen hebben. De ervaring leert echter dat het beter is om eerst de schok van het nieuws te laten bezinken. Je kunt je voorbereiden op de bevalling en het geeft je de mogelijkheid om de mensen die belangrijk voor je zijn, in te lichten over het verlies van je kind.

Geboorte

Na de geboorte zie je voor het eerst je kind. Je mag zelf bepalen of je je kind wilt vasthouden of alleen wilt zien. Ook kan het zijn dat je daar geen behoefte aan hebt. Weet dat de keuzes die je maakt vaak nog aangepast kunnen worden in de daaropvolgende dagen. Dat je nog van gedachten mag veranderen. Door alle emoties is het maken van een keuze moeilijk. Door je kind een naam te geven kun je later beter over je kind praten met anderen. Een kind dat geboren wordt voor de 24e zwangerschapsweek (en niet langer dan 24 uur geleefd heeft) mag je begraven of laten cremeren, maar dit is wettelijk niet verplicht. Met een verklaring van bevalling mag je aangifte van geboorte doen bij de burgerlijke stand, maar dit hoeft niet.

Herinneringen maken

Het maken van foto’s of videobeelden van je overleden kind kan je helpen om een tastbare herinnering te maken. Veelal wordt deze mogelijkheid in het ziekenhuis al aangeboden. Hand- en/of voetafdrukjes kunnen ook gemaakt worden. Het kleine handje of voetje wordt gekleurd met een stempelkussen en op een kaartje gedrukt. Wij adviseren om eerst de foto’s te maken voordat de afdrukjes met inkt gemaakt worden. Van deze afdrukjes kun je eventueel een sieraad laten maken. Je kunt vanaf 15 weken zwangerschap Stichting Make a Memory of Stichting Still inschakelen om kosteloos mooie, professionele foto’s van je kind te laten maken. Dankzij donaties kunnen deze stichtingen kosteloos werken.

Zwangerschap

Je bent nu in de tweede helft van je zwangerschap. Soms heb je al eerder gemerkt dat de zwangerschap niet verloopt zoals het zou moeten en ben je onder behandeling in het ziekenhuis. Je kind heeft niet de levensverwachting die je hoopte of gaat niet gezond of levend geboren worden. Misschien moet je besluiten de zwangerschap af te breken of de behandeling te stoppen. Als je kind levenloos geboren wordt of tijdens de bevalling overlijdt, dan noem je dat je kind stil geboren wordt. Wij willen er dan graag voor je zijn.

Bevalling

Vanuit medisch oogpunt is er meestal geen reden om overhaast de bevalling in te leiden. Op deze manier krijg je dan enigszins de tijd om de harde realiteit tot je te laten doordringen. Hier wordt bewust voor gekozen omdat uit de praktijk blijkt dat die tijd helpt bij het rouwproces. Zelf kan je het gevoel hebben alles zo snel mogelijk achter de rug te willen hebben. De ervaring leert echter dat het beter is om eerst de schok van het nieuws te laten bezinken. Je kunt je voorbereiden op de bevalling en het geeft je de mogelijkheid om de mensen die belangrijk voor je zijn, in te lichten over het verlies van je kind.

Geboorte

Je kijkt zo uit naar je kind en dan komt er plotseling een afscheid. Je mag zelf bepalen of je je kind wilt vasthouden of alleen wilt zien. Ook kan het zijn dat je daar geen behoefte aan hebt. Door alle emoties is het maken van een keuze moeilijk, het ene moment vind je misschien iets anders dan op het volgende moment. Weet dat de keuze die je maakt nog aangepast kan worden in de daaropvolgende dagen. Een kind dat (levenloos) geboren wordt na de 24ste week van de zwangerschap of langer dan 24 uur heeft geleefd, zal volgens de wet moeten worden begraven of gecremeerd. Bij de gemeente moet er dan aangifte van geboorte en overlijden gedaan worden. 

Herinneringen maken

Het maken van foto’s of videobeelden van je overleden kind kan je helpen om een tastbare herinnering te maken. Veelal wordt deze mogelijkheid in het ziekenhuis al aangeboden. Hand- en/of voetafdrukjes kunnen ook gemaakt worden. Het kleine handje of voetje wordt gekleurd met een stempelkussen en op een kaartje gedrukt. Wij adviseren om eerst de foto’s te maken voordat de afdrukjes met inkt gemaakt worden. Van deze afdrukjes kun je eventueel een sieraad laten maken. Voor een 3D afdruk van een handje of voetje kan je contact opnemen met www.stiltebeeld.nl. Je kunt vanaf 15 weken zwangerschap Stichting Make a Memory of Stichting Still inschakelen om kosteloos mooie, professionele foto’s van je overleden kind te laten maken. Dankzij donaties kunnen deze stichtingen kosteloos werken.

verzorging

De verzorging van je kind is erg belangrijk. Op deze manier maak je contact met je kind. Dit kun je samen doen met de kraamverzorgende, verpleegkundigen en/of de uitvaartverzorger. De verzorging van je kind is afhankelijk van de duur van de zwangerschap en de manier van opbaren die je kiest. Tijdens het verzorgen van je kind kun je foto’s (laten) maken, zodat je deze later kunt bekijken. Ook is het vaak mogelijk om voet- en/of handafdrukken te maken. Je kunt je kind wikkelen in een mooie omslagdoek, wikkeldoek of wade. Voor een kind vanaf 22 weken zwangerschap is er kleding en/of zijn er rompertjes beschikbaar. In overleg kunnen we je hierbij begeleiden en nemen daar alle tijd voor.

Thuisopbaring

Het is mogelijk om je kind thuis in jouw vertrouwde omgeving op te baren, zodat je en je dierbaren op elk moment van de dag bij je kind kunt zijn. Heeft de bevalling in het ziekenhuis plaatsgevonden dan zullen wij je, van tevoren, zo goed mogelijk voorbereiden en informeren over de verschillende manieren van opbaren.

Koeling

Om je kind te koelen zijn er verschillende mogelijkheden. Is je kind heel klein dan kan het gekoeld worden met behulp van losse koelelementen of ijszakken. Je creëert verzorgmomentjes door de koelelementen regelmatig te vervangen. Je kind voelt wel koud aan. Met speciale babykoeling kan je kind in een mandje of kistje worden opgebaard. Het koelgedeelte is een matje waar gekoeld water doorheen stroomt. Als je het fijner vindt, kan je kind ook in een wiegje of bedje gelegd worden. 

Wateropbaring

Opbaren in water, ook wel watermethode genoemd, is een manier waarbij je kind wordt opgebaard in water. Deze manier van opbaren is heel natuurlijk omdat je kind zich in de baarmoeder ook in (vrucht)water bevond. Dit is vooral een fijne methode bij een kwetsbaar kind dat wordt geboren voor de 24ste week van de zwangerschap. Door je kind na de geboorte in het water te leggen kan het dezelfde houding aannemen als in de baarmoeder en wordt de huid lichter van kleur. Je kunt je kind in het water aanraken, maar ook uit het water halen en met je kind knuffelen. Het water ververs je elke dag en wordt koud gehouden door koelelementen, ijsblokjes of door het bakje met je kind in een gekoelde ruimte te bewaren. Deze manier van opbaren is een goedkope manier omdat we alleen een schaal met water gebruiken.

Ziekenhuis

Het kan zijn dat je het niet prettig vindt om je overleden kind mee naar huis te nemen, dat is begrijpelijk. Er zijn dan verschillende andere opties. Je kunt er voor kiezen je kind in het mortuarium van het ziekenhuis of in een rouwcentrum in de buurt op te baren. In het rouwcentrum kun je kiezen voor een rouwkamer die 24-uur toegankelijk is of voor een rouwkamer waar bezoek op afspraak mogelijk is. Alles is nog mogelijk in de dagen voor het afscheid. Wij vinden het belangrijk dat je een keuze maakt die goed voelt voor jou.

Broer en zus

Kinderen voelen dat je verdriet hebt. Het is goed om hen bij het afscheid te betrekken en over de dood te praten. Door hen te vertellen wat je voelt en wat er is gebeurd, zullen zij zich ook gezien voelen. Geef zo eerlijk mogelijk antwoord op hun vragen. Je wilt kinderen graag sparen voor pijn en verdriet. Toch merken kinderen, hoe jong ze ook zijn, dat je verdrietig bent. Hen buiten het verlies houden, kan onzekerheid en schuldgevoel veroorzaken. Soms weten ze al van de komst van een nieuw kind. Ook als ze het eerder niet wisten is het goed om hen over de dood van hun broertje of zusje te vertellen en hen bij het afscheid te betrekken. Wij kunnen je hierbij ondersteunen en tips geven. 

Opa's en oma's

Opa's en oma's ervaren vaak dubbel verdriet. Naast het verdriet om het kleinkind, is er ook groot verdriet om hun (schoon)dochter en/of (schoon)zoon die hun kind hebben verloren. Vaak heb je het liefst alleen zeer vertrouwde mensen om je heen. Grootouders kunnen een grote hulp zijn. Zij kunnen je met praktische dingen helpen. Zij kunnen ook naar je luisteren of simpelweg aanwezig zijn. Het is goed als je jouw behoefte duidelijk kenbaar maakt (bijvoorbeeld dat je alleen gelaten wilt worden). Het is goed om te weten dat mannen en vrouwen hun emoties op verschillende momenten en manieren kunnen tonen.

Familie, vrienden en kennissen

Uit je omgeving kun je verschillende reacties ontvangen; lieve en troostende woorden van mensen van wie je die het minst verwacht, en omgekeerd. Bij mensen die je zeer nabij zijn en die je vertrouwt kan je je verhaal kwijt. Mensen kunnen het vaak moeilijk vinden jouw verdriet te begrijpen. Dat kan een gevoel van eenzaamheid veroorzaken. Soms vinden mensen het moeilijk om met jouw verdriet om te gaan. Praktische hulp die wordt aangeboden, kun je soms hard nodig te hebben.

Afscheid nemen

Afscheid nemen van je kind is een ingrijpende en emotionele gebeurtenis. Het is een intense tijd waarin veel belangrijke beslissingen moeten worden genomen. Is je kind komen te overlijden voor de 24ste week van je zwangerschap, dan ben je niet verplicht om je kind te cremeren of te begraven,  dat staat je geheel vrij. Na de 24ste week ben je dit wel verplicht. Er zijn verschillende opties die je kunt maken met betrekking tot het afscheid van je kind,  deze hebben betrekking op:

♥ Welke vorm van afscheid wil je voor je kind?
♥ Wil je een paar of veel mensen uitnodigen?
♥ Waar wil je afscheid nemen?
♥ Wil je muziek afspelen?
♥ Wil je foto’s of filmopnames (laten) maken?

Afscheid vormgeven

Er zijn tal van ideeën om het afscheid van je kind vorm te geven. Wij kunnen je daarbij helpen. Zo kun je het afscheid bijvoorbeeld een bepaalde kleur of sfeer geven. Er kan passende muziek, gedichten en/of teksten gekozen worden. De afscheidsbijeenkomst kan op een locatie die je prettig vindt en waar je misschien vaak kwam maar het kan ook in de kerk, sportkantine, restaurant, ect.. Het afscheid kan zowel binnen als buiten plaatsvinden.

Afscheid vastleggen

Bij het afscheid zijn er veel emoties. Het vastleggen van het afscheid door een fotograaf of videograaf zorgt voor een blijvende herinnering. Het kan je troost bieden en helpen tijdens de periode van rouw. Het bijhouden van een dagboekje kan je helpen om later nog eens terug te lezen wat er allemaal gebeurd is. Zo voorkom je dat je veel dingen vergeet.

Vervoer

Je mag je kind in je eigen auto vervoeren als je dat wilt. Als het voor jou goed voelt mag je het mandje of kistje op je schoot houden. Wil je dat niet dan kunnen wij het vervoer en de daarbij behorende formaliteiten voor je verzorgen. Er bestaan ook rouwauto's speciaal voor kinderen. Wij kunnen je daar over informeren.

Kraamzorg

Als je vroeg in de zwangerschap bevalt, heb je in principe recht op kraamzorg, ook wanneer er geen kind is om voor te zorgen. Vanaf een zwangerschapsduur van 15-16 weken is dat het geval. Als je al kraamzorg had geregeld, is dit er over het algemeen geen probleem. Vooral als je nog andere kinderen thuis hebt, is kraamzorg aan te bevelen. De kraamverzorgster kan veel praktisch werk voor je doen. Zo mogelijk kiest het kraamcentrum iemand uit die ervaring heeft met het verlies van een pasgeboren kind. De verloskundige of huisarts zal je bezoeken om eventuele medische controles in het kraambed te doen.

Verlof na bevalling

Vóór de 24ste week van de zwangerschap bestaat er geen recht op zwangerschapsverlof. Het verlof wordt dan aangemerkt als ziekteverlof. Bij een bevalling na de 24ste week van de zwangerschap is er recht op zwangerschapsverlof als dit recht er ook was geweest als je kind niet zou zijn overleden. Het overlijden van je kind heeft geen invloed op het recht op zwangerschapsverlof.

Rouw

Je leven zal nog lange tijd beïnvloed worden door het overlijden van je kind. Het is belangrijk om te weten dat iedereen hier op zijn of haar eigen manier mee omgaat. Het helpt om hier samen over te praten. Als je het gevoel hebt vast te lopen dan zijn er zorgverleners die gespecialiseerde zijn in rouwverwerking. Wij kunnen daar informatie over geven.